Redactionele artikelen
ARTIKEL GESCHREVEN OP 2017-10-06 13:14:56

Winterblauw.
Vaak hebben foto's in de winter een blauwe gloed. Vooral als het zonnig is met een heldere hemel. In Hongarije is het aantal winterdagen dat de zon zich laat zien groot. Toch lijkt de zon in de winter vaak gelig van kleur, en waarom is de gloed op foto's dan toch blauw?
In de winter staat de zon een stuk lager dan in de zomer. Het zonlicht moet een langere weg door de atmosfeer afleggen dan wanneer de zon hoog aan de hemel staat in de zomer. Je kan dit vergelijken met het oversteken van een straat. Steek je de straat loodrecht over, dan leg je een veel kortere weg af dan wanneer je een straat schuin oversteekt. Juist die langere weg die het zonlicht af moet leggen door de atmosfeer zorgt voor "blauw licht". De wetenschappelijke term hiervoor is: "Rayleighverstrooiing". Maar nou weten we eigenlijk nog steeds niet waar die blauwe gloed vandaan komt.
We kennen allemaal het verschijnsel: De regenboog. Licht dat door een transparante vaste stof of vloeistof schijnt wordt uit elkaar getrokken in de verschillende kleuren waar (wit) licht uit is opgebouwd. Bij een regenboog wordt het licht door regendruppels (een vloeistof dus) uit elkaar getrokken in de verschillende kleuren waar licht uit is opgebouwd. En soms zien we ook het "regenboogeffect" als er bv licht op een witte glazen fles valt.
Maar licht wordt niet alleen uit elkaar getrokken in de verschillende kleuren waar het uit is opgebouwd als het door een transparante vaste stof of vloeistof schijnt. Ook de atmosfeer van de aarde "breekt" het licht in verschillende kleuren. Alleen is lucht niet zo "sterk" als water of glas. Dus de breking van het licht is minder sterk. Eigenlijk breekt alleen de zwakste kleur die in wit licht voorkomt en wordt daardoor zichtbaar. En de zwakste kleur in het zonlicht is.... blauw.
Zelfs in de zomer als de zon hoog aan de hemel staat "breekt" de atmosfeer de blauwe kleur uit het zonlicht. Daardoor zien we een wolkeloze lucht als blauwe lucht. Maar als de zon hoog staat blijft er nog genoeg blauw licht in het zonlicht zitten om het zonlicht overwegend "wit" te laten zijn. In de winter breekt er zo veel blauw licht uit het zonlicht dat op schaduwplekken dat blauwe licht reflecteert. En uit het directe zonlicht is zoveel blauw licht weg gevallen dat de zon er veel geler uitziet. Het kleurcontrast tussen de gelige plekken die direct zonlicht vangen, en de blauwige plekken die zich in de schaduw bevinden, geven een uitstraling die winters aandoet.
Een prachtig voorbeeld is de foto van Marjanne Vermeulen hierboven. Alle winterse aspecten zitten er in, de laaghangende zon, de sneeuw, de gelige reflecties van het directe zonlicht en de blauwige schaduwen. Bedankt Marjanne voor het beschikbaar stellen van deze foto.